برسی تاویل داستان پیامبران در نوبت سوم کشف الاسرار

چکیده بی تردید ابوالفضل میبدی، صاحب تفسیر کشف الاسرار یکی از پایه گذاران بزرگ تأویل قرآن است که توانسته در نوبت سوم از تفسیر خود با عدول از شیو? رایج تفسیر، در صدد یافتن معانی باطنی قرآن برآید. میبدی با همین نگاه خود، به داستان پیامبران به عنوان مهم ترین بخش قرآن نگریسته است. موضوع و محدود? پژوهش حاضر، تأویل داستان پیامبران در نوبت سوم کشف الاسرار است و هدف پژوهش، تبیین تأویلات میبدی از داستان پیامبران برای کمک به درک اشارات آثار عرفانی پس از میبدی است. ساختار پژوهش، مبتنی بر سه فصل است: در فصل نخست، به تعریف و شناخت مفاهیم و کلیات پژوهش پرداخته ایم؛ در فصل دوم که به تأویل داستان پیامبران در نوبت سوم کشف الاسرار اختصاص یافته، ضمن گزارش این قصص از قرآن، تأویلات و لطایف عرفانی میبدی را از این داستان ها نشان داده ایم؛ در ادامه فضیلت حضرت محمد(ص) را بر انبیای دیگر از نگاه تأویلی میبدی بررسی کرده ایم، سپس با اشاره به نظری? حقیقت محمدیه مبنی بر ازلی بودن حضرت محمد(ص) و واسطه بودن ایشان در امر آفرینش، با استناد به برخی تأویلات میبدی درباره فضیلت آن حضرت، به بیان انطباق دیدگاه میبدی با این نظریه پرداخته ایم؛ و در فصل سوم ساختار تأویلات میبدی بررسی شده است. نتـایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که میبدی ـ مانند روش تفسیر آیات قرآن در نوبت سوم ـ به آن بخش از داستان پیامبران که قابلیت تأویل و نگاه ذوقی داشته و با مشی و منش صوفیانه همخوانی دارند، توجه بیشتری کرده است. همچنین، به بهانه بخشیدن بُعد معنوی تازه ای به این داستان ها، از آنها برای بیان عقاید و اندیشه های عارفانه خود استفاده کرده است.